Tip 1 diyabet çocukluk çağında çok sık görülen kronik bir hastalık. Kan şekerini düzenleyen insülin hormonunun kalıcı eksikliğine bağlı olarak gelişiyor. Türkiye’deki her 10.000 çocuktan 7’sine Tip 1 diyabet tanısı konuyor ve kesin bir nedeni bilinmemekle birlikte genetik yatkınlığı olan bireylerde viral enfeksiyonların tetiklemesiyle ortaya çıkıyor. COVİD-19 pandemisinin tepe yaptığı periyotlarda de çocuklarda tip 1 diyabet olaylarının önemli olarak artış göstermesi bunun ispatı.
Çocukluk çağı şeker hastalığını ve diyabetli çocuğu olan ailelerin dikkat etmesi gereken noktaları Liv Hospital Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Gönül Çatlı anlattı.
Çocuğunuz çok su içiyor ve sık idrara çıkıyorsa dikkat!
Tip 1 diyabetin tedavisinde ömür uzunluğu insülin tedavisi, sağlıklı beslenme ve idman olmazsa olmazdır. Bu kurallara dikkat edildiğinde sağlıklı ve uzun bir ömür sürdürmek mümkün olabilir. Buna rağmen tedaviye ahenk sağlamayan çocuklarda ileriki yaşlarda göz, böbrek ve hudut uçlarında kalıcı hasarlanmalar görülebiliyor ve organ kaybına kadar ilerleyebiliyor. Tip 1 diyabetin en değerli belirtileri çok su içme ve sık idrara çıkmadır. Bu belirtiler fark edilmez ve teşhiste geç kalınırsa koma durumu gelişebilir, hatta vefatla sonuçlanabilir.
Ailelere büyük vazife düşüyor
Bu hastalık ani başlangıçlı olduğundan çocuğuna diyabet tanısı konan anne ve babalarda büyük bir şok tesiri yaratıyor. Tip 1 diyabetin önemli bir durum olduğu ve ömür uzunluğu süreceği gerçeğini kabullenmek de sıkıntı olabiliyor. “Bu bizim başımıza neden geldi?” diye düşünüp bir sebep aranıyor, çoğunlukla da ebeveynler kendilerini yahut birbirlerini suçluyor.
Bu sıkıntı devirde aileler şeker ölçümü, insülin enjeksiyonu, karbonhidrat sayımı üzere yeni vazifelerle karşı karşıya kalıyor. Ayrıyeten çocuğun beslenme biçimini değiştirmek, artık neden istediği vakit istediği şeyi yiyemeyeceğini ona anlatabilmek ve bir şeyler yolunda gitmediğinde suçluluk hissetmek üzere diğer meseleler da olabiliyor.
Diyabetle yaşamaya ahenk sağlamak kıymetli
Tüm bunlar diyabet teşhisini takip eden haftalar ve aylar içinde hudutlu, morali bozuk ve bunalmış hissetmelerine yol açıyor. Lakin şu unutulmamalıdır ki, bu süreç, duygusal güzelleşmenin kıymetli bir kesimidir. Bu yüzden bir an evvel atlatmaya çalışılmamalı ya da görmezden gelinmemelidir. Vakit geçtikçe, diyabetle yaşamaya ahenk sağladıklarını ve diyabeti öğrendikçe kendilerine daha fazla güvendiklerini görecekler.
Diyabet idaresi bir grup işidir
Ebeveynler diyabeti daha güzel öğrenmek için hekimlerine soru sormaktan çekinmemelidir. Çocuklarına diyabet tanısı konması kendilerini yalnız hissetmelerine neden oluyorsa öbür diyabetli çocukların ebeveynleriyle konuşmak ve birlikte çocukların da dahil olduğu etkinlikler yapmak işe yarayabilir. Bu periyotta diyabet teşhisiyle başa çıkmalarına yardımcı olacak tavsiyeleri ve dayanağı çocuk endokrinoloji doktorları ile diyabet grubu onlara verecektir. Şayet yeniden de baş etmekte zorlanıyorlarsa profesyonel yardım almak da gerekebilir. Diyabet idaresinde muvaffakiyet için iş birliği kaidedir. Diyabet idaresi bir takım işidir ve bu takımın en kıymetli kesimi diyabetli çocukların kendileri ile ebeveynleridir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
