11 Mayıs – 29 Temmuz tarihleri ortasında Akbank Sanat’ta izleyicisiyle buluşacak olan ‘Prizma Expanded: Algının Poetikası / Prizma Expanded: Poetics of Perception’ sergisi; Türkiye sinemasının üç farklı kuşağından öne çıkan üç direktör ve üç sinema profesyonelinin çalışmalarından oluşuyor. Stantta direktör ve sinema profesyonellerinin ikili olarak ortak üretimleri olan, yere mahsus ve tecrübe tabanlı sinematik eserler sergilenecek. Bu tıpkı vakitte, sanatçı ve küratör Lara Kamhi’nin ‘Genişletilmiş Sinema’ (Expanded Cinema) kavramını bütünüyle irdelemek ismine kurduğu bağımsız sanat inisiyatifi Prizma’nın ‘Prizma Expanded’ olarak ortaya koyduğu birinci proje. Prizma Expanded; toplumsal medya, kapsayıcı tecrübeler sunan teknolojiler ve interaktif öykü anlatıcılığı üzere irtibat ağlarının önerdiği yeni düşünme biçimlerinin farkındalığıyla, genişletilmiş sinematik sanat formlarını araştırıyor.
Küratör Lara Kamhi bağlantı ağlarının sinematik tecrübeye olan tesirini: “Sosyal medyanın didaktik boyutu, vermiş olduğu komutlar, hatırlatmalar, ikazlar, zihinlerimizi en ufak bir boşluktan uzak tutmaktayken sinematik tecrübeye olan yaklaşımımız da bir yandan kökten etkilenmeye devam ediyor. Tüm bu bilgi karmaşasının içinde sonuncu bir aşkınlık hali arıyor; bitap, şaşkın ve yorgun zihinlerimizi gönül rahatlığı ile emanet edebileceğimiz bir tecrübe ortamı aramaya devam ediyoruz” kelamlarıyla anlatıyor.
‘Prizma Expanded: Algının Poetikası
/ Prizma Expanded: Poetics of Perception’ Eser Bilgileri
MİMİRAP
Reha Fazilet + Florent Herry
Yönetmen Reha Fazilet ve yaklaşık otuz yıldır birlikte çalıştığı manzara direktörü Florent Herry, Erdem’in ‘Koca Dünya’ sinemasından yola çıkarak standa özel çekmiş oldukları bir sekanstan oluşan ve oyuncu Ecem Uzun’un Erdem’in kaleme almış olduğu bir rap müziğini seslendirdiği döngüsel bir ‘gösteri kutusu’ kurguluyorlar.
VORTEX 1
VORTEX 2
Zeynep Dadak + Çiçek Kahraman
Yönetmen Zeynep Dadak ve uzun müddettir ortak üretimler gerçekleştirdiği kurgucu Çiçek Kahraman, Dadak’ın ‘Ah Gözel İstanbul’, Alfred Hitchcock’un ‘Vertigo’, Derek Jarman’ın ‘Mavi’ ve Agnes Varda’nın ‘Agnes’in Plajları’ sinemalarından hareketle, sinemanın yutan, içine çeken halini yarattıkları akışkan ve girdapvari yeni kurgular üzerinden yorumluyorlar.
KESİT
Deniz Tortum + Alican Çamcı
Yönetmen Deniz Tortum ise birlikte çalıştığı ses dizayncısı Alican Çamcı ile Tortum’un uzun metrajlı belgesel sineması ‘Maddenin Halleri’nden yola çıkarak, sinemanın kendi kurgusal akışını yer ile bütünleyen ve tıpkı sinemanın çekimlerinde olduğu üzere, içine çekerek yabancılaştıran, kendi zamansal boyutuna hapsolmuş bir alan tecrübesi sunuyor.
‘Genişletilmiş Sinema’ / ‘Expanded Cinema’ nedir?
Lara Kamhi standın kavramsal çerçevesinin de odağında olan soruyu şu formda özetliyor:
“Steven Spielberg’ün, sanal alemin izleyiciyi kıssa anlatıcılarından istikamet almamaya ittiğine ve kendi seçimlerini yapma konusunda çok fazla özgürlük sağladığına dikkat çekmesine rağmen, Morton Heilig’in ‘geleceğin sinemasının artık görsel bir sanat değil, şuur sanatı olacağı’ biçimindeki iddiası epeyce yerinde sayılır. Günümüzde sinema, 1800’lü yılların sonu ve 1900’lü yılların başlarındaki deneysellik furyasıyla karşılaştırılabilir nitelik kazanmışken, tahminen de geç kalınmış bir soruyu nihayet sorabiliyoruz: “Ya ‘hikâye anlatımı’ (Storytelling) ile ‘hikâyeyi yaşamı’ (Storyliving) ortasındaki fark kaybolmamış, bilakis hiç var olmamışsa?”
1960’lı yılların batı dünyasında televizyon meskenlere güzelce yerleşirken, dijital kameraların üretimine başlandı ve sinemaya gitme tecrübesi kitleler ortasında yaygınlaştı.
Bu süreçlere cevaben bir yandan görüntü sanatı oluşurken öteki yandan da sanatçı Stan Van Der Beek’in ‘The Culture: Intercom’ başlıklı manifestosunda birinci kere ‘Genişlemiş Sinema’ tarifini kullanıldı. Van Der Beek manifestosunda; ‘çığırından çıkmakta olan teknolojinin tehlikeli yönlerine’ dikkat çekerken, üniversal bir lisan yaratımının aciliyetine de değiniyordu. Bunun lakin kozmik bir tecrübe üzerinden kurgulanabileceğini savunarak sinematik tecrübesi genişletip, alternatif ve radikal yaklaşımlarla, ona interaktif bir boyut kazandırmayı teklif ediyordu. Böylece bilim, sanat ve teknolojiyi merkezine alan, kurgulanmış sinematik tecrübeler formunda tasarlanmış ve ‘sinema genişledikçe, şuur de genişler mi?’ sorusunu soran ‘Genişletilmiş Sinema’ akımı belirdi. Galeri yahut kamusal alanlarda sinemaları mekânsallaştırarak baştan kurgulayan bu eserler gözlemcilere etken roller verip, onları öykü ve kurgu yaratımına dahil ediyor; televizyonun yahut sinema salonunun sunduğu tek istikametli anlatımlara rağmen, sinematik tecrübeye yeni boyutlar kazandırıyor.
Küratör Lara Kamhi, bu sinematik tecrübesi: “Film izleme tecrübesi tarih boyunca kitlelerin, onlar için tasarlanmış ve kurgulanmış tecrübelere vermiş oldukları yansılar doğrultusunda form almış, dönüştükçe de gerçek hayat sanrısına yaklaşmaya çalışmıştır. Gözlemciye, kendi varlığını unutturacak kusursuz bir hayalin peşine düşen sinema kendi kodlarını yarattıkça, dönüşümlü olarak da kitlesel algının oluşumunda büyük bir rol oynamıştır. Böylece seyircinin en temel talebi, zihni ve vücudundan uzaklaşabileceği mutlak bir teslimiyet alanı olmuştur. Bu arayışın hipnoz, meditasyon ve hatta hayal kadar eski olduğunu göz önünde bulundurursak, tahminen de bu simülasyonlar dünyasının bir geri dönüşü olmadığını kavramamız kolaylaşabilir” kelamlarıyla yorumluyor.
SERGİ YAN AKTİFLİKLERİ:
‘Prizma Expanded: Algının Poetikası’ standı kapsamında Zeynep Dadak’ın ‘Ah Gözel İstanbul’, Deniz Tortum’un ‘Maddenin Halleri’, Reha Erdem’in ‘Koca Dünya’ sinemaları ve Lara Kamhi’nin ‘Video Essay’ yapıtı Akbank Sanat’ta gösterilecek. Stantta yer alan sanatkarlarla birlikte sinemaların izleneceği ve stantta yer alan eserler üzerine konuşmaların gerçekleşeceği bir dizi aktiflik daha takip edilebilecek. Programlar ilgili detaylara akbanksanat adresinden ulaşılabiliyor.
23 Mayıs 2023, Salı
‘Ah Gözel İstanbul’ Sinema Gösterimi (85’) Saat: 17:00
Zeynep Dadak + Çiçek Kahraman Konuşma, Saat: 18:30 – 19:30
30 Mayıs 2023, Salı
‘Koca Dünya’ Sinema Gösterimi (101’), Saat: 16:30
Reha Erdem + Florent Herry Konuşma, 18:30 – 19:30
2 Haziran 2023, Cuma
‘Koca Dünya’ Sinema Gösterimi (101’), Saat: 13:00
‘Video Essay’ (Lara Kamhi, 45’), Saat: 15:00
Küratörle bir soru karşılık seansı ve akabinde stant çeşidi, Saat 16:00
3 Haziran 2023, Cumartesi 19:00 – 20:00
‘Sinestezi’
Ali Mahmut Demirel
Expanded Cinema alanında milletlerarası üretimler gerçekleştiren sanatçı Ali Mahmut Demirel’in ‘Sinestezi’, vakit temelli sanatlar ve eşleme üzerine sunumu gerçekleşecek.
6 Haziran 2023, Salı
Maddenin Halleri / 71’ 17:00 – 18:10
Deniz Tortum + Alican Çamcı Konuşma 18:30 – 19:30
Sergi Açılışı: 10 Mayıs 2023, Çarşamba
Küratörlü stant tipi: 10 Mayıs 2023, Çarşamba Saat 17:00
Açılış Kokteyli: 18:00
Akbank Sanat, İstiklal Caddesi No: 8 Beyoğlu
AKBANK SANAT Salı gününden Cumartesi gününe 11:00 – 19:00 saatleri ortasında ziyaret edilebilir. Stant fiyatsız olarak gezilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
