Çocukluk çağında kanser hadiselerinin yüzde 30’unu oluşturan lösemi, bilhassa 5 yaş altı çocuklarda daha sık izleniyor. Kan kanseri olarak da bilinen löseminin en kıymetli belirtileri ortasında; halsizlik, kilo kaybı, kemik ağrıları, ateş ve bedendeki morluklar bulunuyor. Erken teşhisin büyük değer taşıdığı lösemi hastalığında uygulanacak tedavi sonucunda hastalarda ömür kalitesi ve müddeti artıyor. Memorial Ankara Hastanesi Çocuk Onkoloji ve Çocuk Hematoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Ahmet Demir, “2-8 Kasım Lösemili Çocuklar Haftası’”nda çocuklarda lösemi hastalığı ve tedavisi ile ilgili bilgi verdi.
Toplumda kan kanseri olarak da bilinen lösemi, kemik iliğinde bulunan hücrelerin bir kısmının denetimsiz ve olağandışı halde çoğalması ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Tüm çocukluk çağı kanserlerinin yaklaşık yüzde 30’unu oluşturmaktadır. Lösemilerin 4/3’ünü akut lenfoblastik lösemi, kalanını ise akut myeloblastik lösemi oluşturmaktadır. 15 yaş altı her 100 bin çocuğun 3-4’ünde görülür. Erkeklerde daha sık izlenmekle birlikte her yaşta, bilhassa en sık 5 yaş altında ortaya çıkmaktadır.
Çocuğunuzu güzel gözlemleyin
Lösemi hastalığında lösemik hücrelerin kemik iliğine saldırması sonucu, kemik iliğinde üretilen kırmızı hücre, beyaz hücre (lökosit) ve trombositlerin azalmasına bağlı belirti ve bulgular ortaya çıkar. Lösemi hastalığında ortaya çıkan belirtiler şu formdadır:
-Kırmızı hücre sayılarındaki düşüklüğe bağlı olarak hastada solukluk, halsizlik, bitkinlik, yorgunluk, iştahsızlık, kilo almama ve kilo kaybı görülebilir.
-Kemik iliğinin kansızlığı tolere etmek için çok çalışmasına bağlı kemik ağrıları ortaya çıkabilir.
– Lökosit sayılarındaki azalma sonucu ateş, genel düşkünlük hali, ağız mukozası ve bademciklerde yaygın ağrılı yaralar oluşabilir.
– Trombosit düşüklüğüne bağlı olarak diş eti kanaması, burun kanaması, ciltte toplu iğne başı büyüklüğünde yahut daha büyük cilt içi kanmalar denilen peteşi, purpura ve ekimozlar (morluklar) görülebilir.
– Lösemi gelişim yaşının en sık 5 yaş altı olduğu dikkate alındığında, oyun çocuğu olmaları nedeni ile diz altı bölgede morlukların oluşması olağan kabul edilebilir. Lakin bunu da başka belirti ve bulgularla birlikte pahalandırmak gerekir. Beklenmeyen beden bölgelerinde morlukların olması kesinlikle araştırılmalıdır. Lösemi dışı nedenler de akılda tutulmalıdır.
-Vakaların bir kısmında uzunluğunda, koltuk altlarında, kasıklarda lenf bezi büyümeleri görülebilir.
-Diğer değerli bir bulgu da karın şişliğidir. Bu şişlik karaciğer ve dalak büyüklüğüne bağlı olabileceği üzere karında biriken sıvıya da bağlı olabilir.
-Nörolojik belirti ve bulgular ile ani gelişen görme meseleleri da lösemiye bağlı olabilir.
Genetik faktörler hastalıkta büyük rol oynar
Löseminin risk faktörleri ortasında sıklıkla genetik faktörler daha değerli iken radyasyon, benzen, pestisitler, hidrokarbonlara maruziyet, gebelikte annenin alkol kullanması, annenin gebelikten evvel ve gebelik sırasında sigara kullanması ve çocukta birtakım genetik hastalıkların bulunması öteki en kıymetli risk faktörleri olarak sıralanabilir.
Tedavi başarısı epey yüksek
Lösemi hastalığında tedavinin ana eksenini çoklu ilaçlardan oluşan kemoterapi oluşturur. Olayın özelliklerine nazaran santral hudut sistemine yahut diğer kimi bölgelere lokal radyoterapi gerekebilir. Beyinde hastalık olmaması için önleyici olarak beyin sıvısı bölgesine kemoterapi ilaçlarının uygulanması da tedavinin ana ögeleri ortasında yer alır. Risk kümelerine nazaran değişmekle birlikte lösemi hastalarında genel sağ kalım yüzde 90’ın üzerinde olmaktadır.
Lösemide hastalarında, bilhassa düşük risk kümesinde hastalığın erken devirde teşhis edilmesi değer taşımaktadır. Erken teşhis ile daha az yoğunluklu tedavi ile daha yüksek muvaffakiyet elde etmek mümkün hale gelir. Bununla birlikte bu hastalarda tedavi protokolüne kesin bir halde riayet edilmesi gerekir. Enfeksiyonlar, beslenme, hijyen, ağız bakımı, toplumsal ömür, eğitim süreci ve aile içi bakım süreçlerine çok dikkat edilmesi gerekir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
