Halk ortasında ‘zatürre’ olarak bilinen ‘pnömoni’, akciğer dokusunda bulunan hava keseciklerinin enfeksiyonu olarak tanımlanıyor. Sonbahar ve kış aylarında soğuyan havanın beden direncini düşürmesiyle birlikte görülme sıklığı artan zatürre, ülkemizde tüm mevt nedenleri ortasında 5. sırada yer alırken, enfeksiyonlar nedeniyle oluşan ölümlerde ise birinci sıraya yükseliyor. Zatürre erken teşhis aldığında tedavi edilebilse de, bilhassa bağışıklık sisteminin şimdi gelişimini tamamlamadığı bebeklerde, eskisi kadar güçlü olmadığı ileri yaş kümesinde ve baskılandığı kronik hastalığı olan şahıslarda önemli nefes darlıklarına, teneffüs dertlerine, hatta vefata bile yol açabilen önemli bir hastalık.
Acıbadem Maslak Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Sezen Genç,Covid-19 pandemisindezatürreden korunmanın en tesirli yolunun ise zatürre aşısı olduğuna dikkat çekerek, “Covid-19 bağışıklık sistemini önemli manada bozabiliyor, zatürre etkenlerinin akciğerlere yerleşmelerini kolaylaştırıyor. Her iki hastalığın birlikte görülmesi de teneffüs yollarında önemli hasar oluşturarak hastanın teneffüs aygıtına bağlanmasına ve ağır bakım ünitesinde tedavi görmesine yol açabiliyor, daha da berbatı vefata bile sebep olabiliyor. Bilhassa hastalığın daha ağır seyredebileceği risk kümesinde faal aşılama, hastalığa bağlı gelişebilecek olumsuz tabloların riskini epeyce azaltacaktır. Hasebiyle 65 yaş üzerinde olan ve hastalığın daha ağır seyredebileceği risk kümesindeki şahıslar kesinlikle aşı olmalılar” diyor.
Kalabalık ortamlarda süratlice bulaşabiliyor
Genellikle beden direnci düştüğü vakit gelişen zatürreye; bakteriler, virüsler ve mantar enfeksiyonları neden oluyor. Öksürme ve hapşırma üzere faktörlerle yayılan mikroplar saatlerce havada asılı kalabiliyor. Bu mikropların solunması da hastalığın kolay kolay bulaşmasına neden olabiliyor. Toplu taşıma araçları üzere kapalı ortamlarda bulunmanın yanı sıra hastayla temas edilmesi ve havlu ya da bardak üzere eşyaların ortak kullanımı da riski artırıyor.
Sadece kuru öksürükle de seyredebiliyor
Üşüme ve titreme ile yükselen ateş, öksürük, koyu balgam (sarı, yeşil ya da pas renginde), bilhassa nefes alıp vermekle barizleşen yan ağrısı ve eşlik eden nefes darlığı, zatürrenin tipik belirtilerini oluşturuyor. Lakin birtakım hasta kümelerinde kas eklem ağrıları, karın ağrısı ile kuru öksürük üzere sinsi bulgularla giden atipik durum görülebiliyor. Bu noktada hastanın farkındalığı, münasebetiyle tabibe müracaat süreci gecikiyor. Bunun sonucunda hastalığa ilişkin nefes darlığı, teneffüs sorunları, hatta teneffüs dayanağı gerekliliği üzere olumsuz sonuçların gelişme riski artıyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Sezen Genç,tedavide gecikmemek için balgam çıkarma ve yüksek ateşin de eşlik ettiği öksürükte vakit kaybetmeden tabibe başvurmak gerektiği ihtarında bulunuyor.
Zatürreye karşı 8 tesirli öneri
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Sezen Genç,solunum yolu enfeksiyonlarından korunma tedbirlerinin zatürrede de kesinlikle alınması gerektiğini belirtiyor; tekliflerini şöyle sıralıyor:
- Maske kullanın: Maske kullanmayı asla ihmal etmeyin. Maske Covid-19 virüsünün bulaşma riskini düşürdüğü üzere zatürre mikroplarına maruziyeti de azaltıyor.
- Aşı yaptırın: Kritik kıymete sahip başka bir husus ise aşılama. Hem Covid-19’a karşı aşılanma hem pnömokok aşılaması hastalığın gelişme riskini azaltıyor.
- Ellerinizi sık sık yıkayın: El hijyenine dikkat etmeniz de zatürre mikroplarının bulaşmalarını önlemede kritik role sahip. Bilhassa toplu bulunulan ortamlarda bir yere dokunduktan sonra ve yemeklerden evvel ellerinizi en az 20 saniye boyunca sık sık yıkayın.
- Kapalı ortamlardan kaçının: Teneffüs yoluyla basitçe bulaşabildiği için kapalı ortamlarda mümkün olduğunca bulunmayın. Bulunmak zorunda olduğunuzda kesinlikle maske kullanın.
- Sık sık havalandırın: Bulunduğunuz ortamı sık sık havalandırmanız, ortamdaki mikrop yükünün azalmasını sağlayacaktır. Odanızı her gün en az 3 kere olacak halde, 15 dakika havalandırmayı ihmal etmeyin. Sıklığın arttırılması uygun sıcaklığın ve nemin sağlanması riski daha da azaltacaktır. Klimaların paklığına de kesinlikle dikkat edin.
- Sağlıklı beslenin, tertipli uyuyun: Bağışıklık sisteminizin güçlü olması için istikrarlı ve nizamlı beslenin, uyku sisteminize dikkat edin.
- Sigara kullanmayın, alkol tüketmeyin: Bağışıklık sistemini baskılayıcı tesiri nedeniyle sigara ve alkolden katiyetle uzak durun. Sigaranın akciğer dokusuna verdiği direkt toksik tesir ve enfeksiyona yatkınlık geliştirmesinin yanı sıra tedavi direncine de sebep olduğunu unutmayın.
- Bol bol su için: Zatürreye karşı bol bol su içmeniz de çok kıymetli. Bunun nedeni ise ağız ve buruna ulaşan mikropların kuru bölgelere daha kolay yerleşebilmeleri. Her gün 2-2.5 litreyi gün içine dağıtarak tüketmeyi alışkanlık haline getirin.
Hastanede yatarak tedavi gerekebiliyor
Zatürre hafif seyrediyorsa ve genelde ek risk faktörü olmayan hastalarda tedavi konutta yapılabiliyor. Şiddetli boyuta ulaşan zatürrede ise hastaneye yatış gerekebiliyor, birtakım hastalarda teneffüs takviyesi ile ağır bakım tedavisine muhtaçlık duyulabiliyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Sezen Genç, erişkinlerde zatürrenin en sık nedeni olan bakteriyel etkenlerin tedavisinde temel basamağın antibiyotikler olduğunu belirterek, şöyle devam ediyor: “Tedavinin temelini oluşturan antibiyotiklerin yanı sıra istirahat, ağrı kesiciler ve ateş düşürücüler ile bol su tüketimi yarar sağlıyor. Risk kümesine özel gelişme ihtimali artan virüs ve mantar üzere etkenler tespit edilirse, kesinlikle bu problemleri da kapsayacak olan tedavi uygulanıyor. Tedavinin mühleti ekseriyetle 7-10 gün ortasında seyrediyor. Lakin hastalığın şiddetine nazaran, eşlik eden öteki bir hastalık ve spesifik etken varlığında 3 haftaya uzayabiliyor.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
