DSÖ (Dünya Sıhhat Örgütü) tarafından antibiyotik direnci konusunda farkındalık oluşturulması, yeterli uygulamaların teşvik edilmesi hedefiyle 11-17 Kasım’ı içine alan hafta “Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası” olarak tabir ediliyor ve hastaların antibiyotik kullanımları ile ilgili bilgilendirmeler yapılıyor.
Antibiyotikler günlük hayatımızda bademcik iltihabı, cilt enfeksiyonları, akciğer yahut idrar yolu enfeksiyonları üzere bakterilerin yol açtıkları enfeksiyonlara karşı kullandığımız ilaçlardır. Ancak hekim denetiminde ve hakikat kullanılmadığı takdirde hem bedenimize ziyan veriyor hem de antibiyotiğe karşı direnç gelişimine yol açıyor. Ayrıyeten bu direnç rastgele bir bakteri için tek bir ilaca karşı değil çok sayıda antibiyotiğe karşı gelişmiş olabiliyor.
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi İç Hastalıkları kısmından, Dr. Öğr. Üyesi Gurur Kamil Basmacıoğlu ‘Antibiyotiğin gereksiz kullanımın bedenimizde yol açtığı hasarlar hakkında’ bilgiler verdi.
Antimikrobiyal direnç kelam konusu olduğunda toplumsal aralık de fonksiyonsuz kalıyor zira bakteri besinde, suda, havada ve gündelik omurdaki tüm yüzeylerde varlığını sürdürüyor. Yeni antibiyotikler üretilmesine rağmen kısa müddette üretilen yeni antibiyotiklere karşı gelişen direnç sebebiyle hastalıklara karşı savunmasız hale geliyoruz. Bu türlü bir durumda bir diş apsesi bile öldürücü olabiliyor. Bu gün bu sorun iklim değişikliği üzere gelecekte de insanlığı tehdit eden ve giderek büyüyen bir sorun olarak görülmektedir.
Antibiyotiklerin virüslerin yol açtığı (viral) enfeksiyonlarda kullanılmaması gerektiği unutulmamalıdır. Viral üst teneffüs yolu enfeksiyonu bakteriyel enfeksiyonlara misal bulgu ve belirtilerle seyreder. Bu ortada antibiyotik kullanmışsak bir müddet içerisinde zaten geçecek olan enfeksiyonun antibiyotikle geçtiğini düşünebiliriz. Aslında antibiyotiklerin viral enfeksiyon seyrine rastgele olumlu bir tesirlerinin olması beklenmez. Enfeksiyonun bakteriyel mi, viral mi olduğu, hekiminizin klinik muayene bulguları ve laboratuar bulguları ile aydınlatılabilir. Ne yazık ki viral enfeksiyonlar bakteriyel enfeksiyonlara oranla çok daha fazla oranda görülmektedir. Bu durumda antibiyotikleri çoğunlukla gereksiz yere kullanılmaktadır.
Antibiyotikler bedenimizde bağışıklık sistemine ziyan verebiliyor. Faydalı ve dengeleyici bakterilerin ölmesi nedeni ile fırsatçı mantar enfeksiyonlarına yer hazırlanıyor. Antibiyotikler birebir vakitte antibiyotik ile bağlantılı ishale neden oluyor. İshalin şiddeti çok önemli olmasa da kişinin sıhhat durumuna ve yaşına nazaran farklılık gösterebiliyor. Bu durum da gerekirse ilacı değiştirmek ve takviye tedavisi gerektirebiliyor. Antibiyotiklerin bağırsaklarımızdaki yararlı mikroorganizmaları da öldürdüğünü bunun sonuncunda bağırsalar da oluşan bakteriyel istikrarın uzun müddet kendini toparlayamadığı çok evvelden beri bilinmektedir. Bu bozulma sırasında bağırsaklarımıza ziyan veren fırsatçı bakteriler hayatı tehdit edebilecek ölçüde olabiliyor. Birtakım durumlarda kanlı ishalle giden barsak enfeksiyonlarına yol açabiliyorlar. Yani antibiyotiğe bağlı ishaller her vakit hafif olmayabiliyorlar hatta ölümcül bile olabiliyorlar. Son yapılan çalışmalara nazaran antibiyotikler bağırsaklarımızda yaşayan yararlı mikroorganizmaları öldürdüğü için ayrıyeten obeziteye de taban hazırlayabiliyor.
Antibiyotikler tıpkı vakitte alerjiyi de tetikliyor. Bunun nedenini çok küçük yaşlarda bilinçsizce ve doktor denetimi olmadan kullanılan antibiyotiklere bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıyeten ‘Hijyen Teorisi’ de bir öteki sebep. Daha pak ve steril bir toplumda yaşama tutkumuz bağırsak floramızın yani sindirim sistemimizde yaşayıp bizim sindirim işlevlerimizle misyonlu yararlı bakterilerin oluşumunu ve bağışıklık sistemimizin gelişmesini olumsuz tarafta etkiliyor.
Antibiyotikler birebir vakitte başta cilt döküntüleri olmak üzere böbrekte, karaciğerde, bazen de kan hücrelerinin yapıldıkları kemik iliğinde hayatı tehdit edebilen çok kıymetli meselelere sebep olabiliyor. Gereksiz yere bu üzere sorunlarla karşılaşmamak için antibiyotikler öncelikle gerektiğinde ve kesinlikle tabip denetiminde kullanılması gereken ilaçlardandır. Böylelikle ilacın gereksiz kullanımının önüne geçilerek hem antibiyotik direncini önlemiş oluruz hem de bedenimiz bu ilaçların zararlarına daha az maruz kalır.
Bu durumda sormamız gereken asıl soru Tabip bana antibiyotik de yazdınız değil mi yerine Doktor! Antibiyotik kullanmam hakikaten zarurî mu olmalıdır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
