Eski ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, ABD Lideri Donald Trump’ın damadı ve Beyaz Saray Kıdemli Danışmanı Jared Kushner’i, devletin resmi kurumlarının bilgisi ve onayı dışında kendi başına diplomatik teşebbüslerde bulunmakla suçladı.
Trump idaresinde Şubat 2017-Mart 2018’de Dışişleri Bakanlığı misyonunu yürüten Tillerson’un, misyon periyodundaki faaliyetlerine ait 1 Mayıs’ta ABD Temsilciler Meclisi Dış Bağlantılar Komitesine verdiği kapalı sözün metni yayımlandı.
Tillerson sözünde, Trump’ın damadı ve Beyaz Saray Kıdemli Danışmanı Kushner’in Dışişleri Bakanlığına istişareden yaptığı kimi özel görüşmelere ait ayrıntılara yer verdi.
Meksika Dışişleri Bakanı’yla özel yemek
Misyon yaptığı sırada Kushner’i, Washington’da bir restoranda Meksika Dışişleri Bakanı Luis Videgaray ile yemek yerken gördüğünü anlatan Tillerson, Kushner’in muhatabıyla yaptığı görüşmeden kendisinin ve bakanlığının haberi olmadığını söz etti.
Tillerson, Meksikalı yetkilinin kendisini görünce “yüzünün renginin attığını” aktararak, “Yanlarına yaklaşıp şöyle dedim: İşinizi bölmek istememem. Sonra bakana dönüp, ‘Bir dahaki sefere kente uğradığında beni orta.’ dedim. Husus orada kapandı.” diye konuştu.
“Unvanı daha yeni öğrendim”
Kushner’in Beyaz Saray danışmanı olmasının “emsalsiz bir durum” olduğuna dikkati çeken Tillerson, “Kimse ne iş yaptığını tanımlayamıyordu. Ben unvanın ne olduğunu daha yeni öğrendim.” tabirlerini kullandı.
Veliaht Prens Selman ile özel alakalar
Tillerson sözünde, Kushner’in resmi diplomatik teamüller dışında yabancı ülke önderleri ve yetkilileriyle ferdî alakalarına dair öteki örnekleri de lisana getirdi.
Kushner’in Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman ile sık buluştuğunu söz eden Tillerson, bir kezinde Kushner’in kendisine “iki ülke ortasındaki alakalar için yol haritası” olacak bir belgeyi görüşmek üzere Suudi Arabistan’dan bir yetkiliyle görüşmesi için ricada bulunduğunu aktardı.
Tillerson, Kushner’in dış seyahatlerinin de bakanlıkta tasa konusu olduğunu kaydederek, çünkü Kushner’in özel ziyaretlerinde gittiği ülkedeki ABD büyükelçiliklerini ve başka diplomatik misyonları bilgilendirme gereği duymadığını söyledi. Tillerson bu mevzudaki telaşları Kushner’e aktardığını fakat rastgele bir sonuç alamadığını ekledi.
Katar’a ambargoya o yemekte mi karar verildi?
Komite üyelerinden biri Tillerson’a Kushner’in o sırada Trump’ın danışmanlığını yürüten Steve Bannon ile birlikte Suudi Arabistan Veliaht Prensi Bin Selman ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi Muhammed Bin Zayid ile Mayıs 2017’de bir ortaya geldiği ve yemekte Körfez ülkelerinin Katar’a ambargo uygulamasına karar verildiğine dair savları sordu.
Bu türlü bir yemekten haberi olmadığını tabir eden Tillerson, şayet haberi olsaydı buna çok öfkeleneceğini, çünkü kendisinin ve bakanlığının, o tarihten birkaç hafta sonra uygulanan ambargoya “hazırlıksız yakalandığını” belirtti.
Tillerson’ın lisana getirdiği tezler, o periyotta Dışişleri Bakanlığı’nın Beyaz Saray’ın dış siyasetteki karar süreçlerinden dışlandığı ve birçok sorunda karanlıkta bırakıldığına dair tartışmaları dayanaklar nitelikte olması dikkati çekti.
Öte yandan Beyaz Saray Sözcüsü Hogan Gidley, Tillerson’un tabirinde geçen tezlerle ilgili yaptığı açıklamada, “Buradaki öyküler büsbütün yanlış ve tarihi yine yazmaya yönelik ucuz bir teşebbüs. Ambargoya karar verildiği sav edilen kelam konusu yemek buluşması hiçbir vakit yaşanmamıştır. Ne Jared’ın ne de öteki bir Beyaz Saray yetkilisinin ambargo kararında dahli olmamıştır.” dedi.
Kushner’in tüm dış temaslarında Ulusal Güvenlik Kurulu ve Dışişleri Bakanlığı protokollerine uygun hareket ettiğini tabir eden Gidley, “Beyaz Saray, o sırada Dışişleri Bakanı olan Bay Tillerson’un grubunu neyi neden yaptığına dair bilgi sahibi olduğunu varsaymaktadır.” diye konuştu.
ABD’li petrol devi Exxon Mobil’in eski Üst Yöneticisi olan Rex Tillerson, Trump’ın birinci kabinesinde 13 ay boyunca dışişleri bakanlığı vazifesini yürütmüştü.
Trump ile bilhassa Kuzey Kore ve Körfez ülkeleri siyasetlerinde sık sık çatışan Tillerson, Trump tarafından 13 Mart 2018’de vazifesinden alınmıştı.
Dışişleri Bakanlığının brifinglerini dikkate almadığı gerekçesiyle Trump hakkında, gıyabında “moron”, “taş üzere aptal” üzere sözler kullandığı da sav edilen Tillerson’ın yerine İran zıtlığıyla tanınan ve o tarihte CIA Yöneticiliği vazifesini yürüten Mike Pompeo getirilmişti.
Kaynak: AA
