19 gündür kuzey Kosova’da yolları kapatan Kosovalı Sırplar, AB ve ABD’nin gerilimi düşürme çağrılarına boyun eğerek Perşembe sabahından itibaren barikatları kaldırmaya başlamayı kabul ettiler.
Sırbistan’ın Raska kasabasında kuzey Kosovalı Sırplarla bir araya gelen Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuciç, barikatların kaldırılması sürecinin Perşembe sabahı başlayacağını söyledi.
Vucic, “Uzun bir süreç ve biraz zaman alacak.” dedi.
Yetkili ayrıca, Belgrad ile Priştine arasında çözülmemiş ikili sorunları çözmek için arabuluculuk yapan ABD ve Avrupa Birliği’nin barikat kuran Sırplardan hiçbirinin yargılanmayacağını garanti ettiğini de sözlerine ekledi.
Barikatların kaldırılmasının Belgrad ile Priştine arasındaki gerilimi düşürmesi bekleniyor.
Kosova, 20 yılı aşkın bir süredir, bağımsızlığını destekleyen Batı ile Kosova’nın Birleşmiş Milletler de dahil olmak üzere küresel örgütlere üyeliğini engelleme çabalarında Sırbistan’ı destekleyen Rusya arasında bir gerilim kaynağı olmuştur.
ABD, NATO ve Avrupa Birliği, yetkililerin Çarşamba günü üçüncü bir sınır kapısını kapatması ve 2008’deki bağımsızlığı konusunda yerel Sırplarla tansiyonun tırmanması nedeniyle Kosova’nın kuzeyinde maksimum itidal çağrısında bulundu.
NATO’nun Kosova’daki misyonu KFOR, Sırpların ana arterlerde kamyonlar ve diğer ağır hizmet araçlarıyla barikat kurmaları ve polisle şiddetli çatışmalar da dahil olmak üzere tüm taraflar arasındaki gerilimi yatıştırmak için diyaloğu desteklediğini söyledi.
Sırbistan Pazartesi günü ordusunu en yüksek alarm durumuna geçirdi.
Kremlin ise Sırbistan’ın etnik Sırpların haklarını savunduğunu söyleyerek Kosova içişleri bakanının Rusya’nın Sırbistan’ı Kosova’yı istikrarsızlaştırmak için etkilediği yönündeki iddialarını yalanladı.
Priştine Temel Mahkemesi sözcüsü Reuters’e verdiği demeçte, tutuklanması Kosova’daki Sırp azınlığın şiddetli protestolarına yol açan eski bir Kosovalı Sırp polis memurunun gözaltından serbest bırakıldığını ve savcılığın talebi üzerine ev hapsine alındığını söyledi.
Dejan Pantiç, görevdeki bir polis memuruna saldırmaktan 10 Aralık’ta tutuklandı. O zamandan beri, kuzey Kosova’daki Sırplar polisle karşılıklı ateş açtılar ve onun serbest bırakılmasını talep ederek yollara barikatlar kurdular.
Mahkeme kararı, aralarında Başbakan Albin Kurti ve Adalet Bakanı Albulena Haxhiu’nun da bulunduğu Kosova hükümet yetkililerini kızdırdı.
Haxhiu, “Bunu nasıl anlayacağımı ve terörle ilgili bu kadar ciddi bir suçla itham edilen birinin ev hapsine alınmasının nasıl mümkün olduğunu bilmiyorum.”
Kurti, “Bu talebi yapan savcı kim, onaylayan ön yargı hakimi kim çok merak ediyorum” dedi.
Pantiç, Priştine’nin Sırpların Kosova’nın bağımsızlığına yol açan 1998-99 gerilla ayaklanması öncesine dayanan Sırbistan tarafından verilmiş araba plakalarını kaldırmasını zorunlu kılan bir yasayı uygulayacağını açıklamasının ardından polis ve diğer kurumlardan ayrılan çok sayıda Sırptan biriydi.
Hâlâ Sırbistan’ın bir parçası olduğuna inandıkları kuzey Kosova’daki Sırplar, Sırp karşıtı olarak gördükleri her türlü girişime direniyor.
Sırbistan ile Kosova arasındaki iki sınır kapısı 10 Aralık’ta kapatıldı ve karayolu taşımacılığı için en büyüğü olan üçüncüsü Merdare Çarşamba günü trafiğe kapatılarak Avrupa’nın başka yerlerinde çalışan Kosovalıların tatil için evlerine dönüş yolculukları aksadı.
Kuzey Kosova’da yaşayan yaklaşık 50 bin Sırp, Priştine’deki hükümeti veya Kosova’nın ayrı bir ülke statüsünü tanımayı reddediyor. Sırbistan’daki birçok Sırp ve hükümetinin desteğine sahipler.
Arnavut çoğunluklu Kosova, NATO’nun etnik Arnavut vatandaşlarını korumak için müdahale ettiği 1998-99 savaşının ardından Batı’nın desteğiyle bağımsızlığını ilan etti.
