Solunum Derneği TÜSAD, Akciğer Kanseri Farkındalık ayında elektronik sigara da dahil her türlü tütün eserinden uzak durulması gerektiğini vurguladı. TÜSAD Lideri Prof. Dr. Yılmaz “Bu ay rengimiz beyaz olsun ve bu sinsi hastalığa karşı tedbir almakta geç kalmayalım” derken, akciğer kanserli her 10 hastadan 9’unun tütün ve tütün eserleri kullanan bireyler olduğuna dikkat çekti.
Akciğer kanseri tüm dünyada en ölümcül kanser olma özelliğini koruyor. Erken periyodunda belirti vermemesi ve sinsice ilerlemesi yüzünden de tedavisi gecikebiliyor. Bu hastalığa karşı alınabilecek en yeterli tedbir ise akciğerleri korumak. Bu mevzuda şuuru artırmak için kasım ayı Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı olarak kabul ediliyor. “Bu ay rengimiz beyaz” diyerek bu kıymetli mevzuda bir açıklama yapan Türkiye Teneffüs Araştırmaları Derneği (TÜSAD) Lideri Prof. Dr. Dava Yılmaz, yeni tedavi prosedürleri gelişse de en aktif gayret halinin akciğerleri ziyanlı etkenlerden korumak olduğunu vurguladı.
Tüm dünyada akciğer kanseri için yapılan bilinçlendirme çalışmalarının “beyaz kurdele” ile simgelendiğini hatırlatan Yılmaz, şunları söyledi: “Beyaz renk, akciğer kanserinin erken evrede sinsi, belirti vermeyen özelliğine dikkat çekmek için kullanılıyor. Bu nedenle biz de bu hususta farkındalığı artırmak için ‘Bu ay rengimiz beyaz’ diyoruz. Bu hastalığa ait farkındalık oluşması çok kıymetli. Zira akciğer kanseri, erken devirde ortaya çıkan öksürük, hırıltı üzere belirtileri nedeniyle daha hafif seyirli öbür hastalıklarla karıştırılabiliyor. Lakin hastalık ilerlediğinde ise kanlı balgam, yutma zahmeti, ağrı, nefes almada zahmet üzere sıkıntılar oluşuyor.”
HER 10 HASTADAN 9’U SİGARA KULLANICISI
Akciğer kanserinin en değerli nedeninin “tütün kullanımı” olduğunu vurgulayan Yılmaz, şu değerlendirmede bulundu: “Dünya çapında, 2018 yılında yaklaşık 2,1 milyon hasta akciğer kanseri tanısı aldı ve tahminen 1,8 milyon kişi bu hastalık nedeniyle ömrünü yitirdi. Tütün kullanımıyla uğraş, akciğer kanserinin önlenmesinde çok değerli bir yol zira erken periyotlarında epeyce sinsi davranış gösteren bu hastalığın en kıymetli nedeni, tütün ve tütün eserleri kullanımı. Akciğer kanserli her 10 hastadan 9’u sigara içmiş yahut hala içmekte olan bireylerden oluşuyor. Sigara içen bir bireyin tüm hayatı boyunca sigara içmemiş bireye oranla akciğer kanseri geliştirme oranı 10-30 kat fazla. Ağır sigara içen bir bireyin riski yüzde 30’lara çıkıyor. Hiç sigara içmeyen bir bireyin akciğer kanserine yakalanma riskiyse yüzde 1’den daha düşük. Kanser riski; sigara sayısı, sigara içme mühleti ile de yakın alaka gösteriyor. Bunlara ek olarak sigaraya başlama yaşı, inhalasyon derinliği, sigaranın katran ve nikotin içeriği, filtre içerip içermemesi de kanser gelişme riski ile yakından bağlantılı faktörler ortasında yer alıyor.”
ASBEST VE KİRLİ HAVAYA DİKKAT
Tüm dünyada en yüksek sigara içme oranlarının gelişmekte olan ülkelerden bildirildiğine de dikkat çeken Yılmaz, şöyle devam etti: “Akciğer kanserine bağlı ölümlerin yarısından fazlası da bu bölgelerde meydana geliyor. Gelişmiş ülkelerde ise sigara ile aktif uğraş sonucu akciğer kanser sıklığı azalıyor. ABD’de yapılan bir modelleme çalışması sonucunda 2015-2065 ortasında yaşa nazaran ayarlanmış akciğer kanser mevt oranının yüzde 79 azalacağı bildirildi. Akciğer kanserinin etiyolojisinde (hastalığın çıkış nedenleri) başta sigara/tütün kullanımı ve pasif maruziyeti olmak üzere akciğerin inflamatuar/enfeksiyon hastalıkları (fibrozis, KOAH, pnömoni, tüberküloz vb.), HIV (Human Immunodeficiency Virus) enfeksiyonu, çevresel ve mesleksel casuslara (kirli hava, radon, asbest, kömür vb.) maruziyet üzere çeşitli risk faktörleri rol oynuyor. Bilhassa çevresel asbest ülkemiz için çok büyük bir sorun oluşturuyor. Sigara ve pipo kullanımı da değerli risk faktörleri ortasında.”
ELEKTRONİK SİGARA DA RİSKİ ARTIRIYOR
Yılmaz, sigaranın bırakılması ile kanser gelişme riskinde yüzde 20-90 ortasında azalma olabildiğine dikkat çekerek, şu bilgileri verdi: “Sigarayı bırakmayı takiben 5’inci yılda risk grafiğinde besbelli bir iniş gözlenirken, 15’inci yıldan sonra yüzde 80-90 risk azalması kelam konusu oluyor. Bu riskin sigara içmemiş bir bireyin grafik özelliğine hiçbir vakit gerilemeyeceğini de akılda tutmak gerekiyor. Bu nedenle bu ölümcül hastalıktan korunmakta en değerli adım sigaraya hiç başlamamak, şayet tütün kullanımı kelam konusu ise bırakmak. Fakat şunu bilhassa vurgulamak gerekiyor, sigara bırakmada bir tahlil üzere sunulan elektronik sigaranın bırakmaya yardımcı olmadığını, hatta riski artırdığını bilmek gerekiyor. Elektronik sigaraya bağlı akut akciğer hasarı, epey ağır, teneffüs yetmezliğine neden olan bir hastalık olup, son yıllarda epeyce sık karşılaşılıyor.
AKCİĞER KANSERİNDE YENİ TEDAVİLER
Akciğer kanserli hastaların 5’te birinin erken evrede teşhis aldığını ve aktif tedavi seçeneklerinden yararlandığını aktaran Yılmaz, bu seçeneklerle ilgili şu ayrıntıları paylaştı: “İleri evre akciğer kanserlerinde ise aktif tedavi yaklaşımlarının uygulanabilmesi doku seviyesinde detaylı teşhis imkanları ile mümkün oluyor. Detaylı teşhis için kâfi ve tekniğine uygun alınmış doku, tedavi için atılacak en kıymetli adım. Kâfi ölçüde alınan doku genetik değerlendirmelere imkan sağlıyor ve hastaya pek çok tedavi imkanından faydalanma imkanı sağlıyor. Doku seviyesinde bedellendirilen biyo-belirteç ismi verilen bir ekip genetik göstergeler hastanın çok sayıda aktüel tedavi yaklaşımından faydalanabilmesini sağlıyor. Bu yeni göstergeler sayesinde hastalar günümüzde geçmiş yıllara nazaran çok daha fazla tedavi seçeneklerinden yararlanıyor.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
