Fiziksel olarak etkin olmak sıhhatin korunması ve geliştirilmesinde, ayrıyeten hareketsizliğe bağlı oluşan hastalıklardan korunmada değerli rol oynuyor. Tertipli uygulanan fizikî aktivitelerin erken vefat riskinin azalttığını vurgulayan uzmanlar, antrenmanları daha sistemli yapmanın kalp ve damar sıhhati ile kilo yönetimi açısından kıymet taşıdığını söz ediyor. Uzmanlar, günde en az 30 dakikalık orta şiddette bir fizikî aktivitelerin amaç olarak belirlenebileceğini, vakit kısıtlı ise 10’ar dakikalık seanslar formunda de uygulanabileceğini belirtiyor.
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Kısım Lideri Prof. Dr. Deniz Demirci, fizikî aktivitenin ehemmiyetine değinerek tavsiyelerini paylaştı.
Dans da fizikî aktivite olarak yapılabilir
Fiziksel aktivitelerin konut işleri, alışveriş üzere günlük rutin aktiviteler üzere güç harcamasıyla sonuçlanan tüm bedensel hareketler olarak tanımlandığını belirten Prof. Dr. Deniz Demirci, “En kolay tarifi ile enerjiyi harcamak için bedenin hareket etmesi söz edilebilir. Fizikî aktivite günlük hayat içerisinde kas ve eklemlerimizi kullanarak güç tüketimi ile gerçekleşen, kalp ve teneffüs suratını arttıran ve farklı şiddetlerde yorgunlukla sonuçlanan aktiviteler olarak tanımlanabilir. Yürüme, koşma, sıçrama, yüzme, bisiklete binme, çömelme kalkma, kol ve bacak hareketleri, baş ve gövde hareketleri üzere temel beden hareketlerinin tümünü ya da bir kısmını içeren çeşitli spor kolları, dans, antrenman, oyun ve gün içerisindeki aktiviteler fizikî aktivite olarak kabul edilebilirler.” dedi.
Düzenli fizikî aktiviteler erken yaşta vefat riskini azaltıyor
Prof. Dr. Deniz Demirci, fizikî aktivite ile sıhhat ortasında doğrusal bir bağlantı olduğunu söyledi ve kelamlarına şöyle devam etti:
“Dünya çapında ölümlerin dördüncü önde gelen nedeni olan inaktivite sıhhat, ekonomik, çevresel ve toplumsal açıdan sonuçları global bir sorun olarak ele alınmalı. Fizikî olarak etkin olmak sıhhatin korunması ve geliştirilmesinde, ayrıyeten hareketsizliğe bağlı oluşan hastalıklardan korunmada değerlidir zira hareketsizlik, kardiorespiratuar hastalıklar, obezite, diyabet, kolon ve göğüs kanseri, kemik hastalıkları ve depresyon üzere birçok kronik hastalık açısından değiştirilebilir bir risk faktörüdür. Sistemli fizikî aktivitenin çeşitli kronik hastalıkların primer ve sekonder korunmasına katkı sağladığına ve erken vefat riskinin azalması ile bağlı olduğuna dair yadsınamaz deliller mevcut. Kâfi sıhhat kazanımları için kılavuzlarda önerilen düzeylerde fizikî aktivite yapılmalı ve ek sıhhat faydaları için fizikî aktivite artırılmalı.”
Mevsim geçişleri ruhsal davranışları etkiliyor
Mevsim geçişlerinin insanların ruhsal davranışlarını etkilemekle birlikte çeşitli hastalıklara yakalanma riskini de artırabildiğini vurgulayan Demirci, “Havaların soğuması, okulların açılması ve toplu taşıma araçları üzere kapalı yerlerde geçirilen vaktin uzaması üzere nedenler mikrobik enfeksiyonların, bilhassa nezle grip üzere viral hastalıkların bulaşma ve görülme sıklığını giderek artırabilir. Ayrıyeten, güneş ışınlarının daha az olduğu kış ayları, depresif hislerin artmasına da neden olur. Depresif his durumu, çökkünlük, telaş ve kaygı ekseriyetle bayanlarda daha sık görüldüğü için sonbahar depresyonu da bayanları daha çok etkiliyor. Bu nedenle depresyona girmemek için enerjiyi artırmak çok kıymetli. Sistemli idman yapılarak, sağlıklı beslenilerek, nizamlı uyuyarak, yakın etrafa ve dostlara vakit ayırılarak, işyerinde kısa molalar verilerek ve keyif alınan aktiviteler planlanılarak güç artırılabilir.” diye konuştu.
Egzersizler memnunluğu artırıyor
Prof. Dr. Deniz Demirci, bilhassa bu aylarda hakikat ve sistemli yapılacak idman programı ile memnunluğu artırırken bedenin bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine de yardımcı olunabileceğini söyledi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Egzersizler ile şikayet edilen fazla kilolardan kurtularak incelme sağlanabilir. Sonbaharda fizikî aktiviteden uzaklaşmaktan çok idmanı daha sık ve sistemli yapmak, kalp ve damar sıhhati ve kilo yönetimi açısından çok ehemmiyet taşıyor. Havalar soğuk diye açık havada yapılan antrenmanları azaltılır ve yerine bir şey konulmaz ise bu hem metabolizma suratı hem de kalp ve damar sıhhati için tehdit oluşturur. ACSM (The American College of Sport Medicine – Amerikan Spor Sıhhati Yüksekokulu) nin teklifine nazaran haftanın 3-5 günü, günde en az 20-40 dakika nefes nefese kalmayacak tempo ve şiddette yapılacak yürüyüş, koşu, dans, bisiklet üzere aerobik aktiviteler sonbaharda yapılabilir. Bu çeşit aerobik idmanlarda tüm dokulara oksijen yollanacağı için hem hücreler kendini yenileyecek hem de anti-aging tesiri yaratacaktır. Burada değerli olan antrenmanın şiddetinin çok yüksek olmaması ve mümkünse bu bahiste eğitimli olan şahıslar tarafından uygun antrenman programının planlanmasıdır.”
Günde en az 30 dakika fizikî aktivite hedeflenebilir
Öncelikle fizikî aktive çeşidinden çok fizikî aktivitenin öncelik haline getirilmesinin kıymetine dikkat çeken Demirci, “Günde en az 30 dakikalık orta şiddette bir fizikî aktivite gaye olarak belirlenebilir. Şayet vakit kısıtlı ise aktivite gün içinde 10’ar dakikalık seanslar formunda gerçekleştirilebilir. Ayrıyeten, vakit içinde küçük değişiklikler yapılarak aktivite düzeyini dereceli olarak artırmak yararlı olacaktır.” dedi.
Bu tavsiyelere dikkat!
Prof. Dr. Deniz Demirci, “Egzersiz yaparken istenmeyen sonuçların ortaya çıkmaması ve azamî yarar elde edilebilmesi için dikkat edilmesi gereken birtakım durumlar var. Antrenmana başlamadan evvel sıhhat durumu değerlendirilmeli. İdman yapmak için inançlı bir alan oluşturulmalı ve azamî yarar için gerçek bir idman programı uygulanmalı.” dedi.
– İdmana başlamadan evvel kesinlikle 5-10 dakika ısınma hareketleri yapılmalı,
– İdmanlar hakikat teknikle uygulanmalı ve gerekirse bir uzmandan takviye alınmalı,
– İdman bitiminde 5-10 dakika boyunca soğuma idmanları yapılmalı,
– İdman esnasında nefes darlığı, göğüs ağrısı, baş dönmesi, bulantı yahut eklem ağrısı üzere olumsuz bir belirti hissedilirse antrenman sonlandırılmalı ve bir tabibe danışılmalı,
– Soğuk algınlığı üzere akut bir hastalığı varsa tedavi olana kadar idman yapılmamalı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
