Pandemi nedeniyle yüz yüze eğitimden uzak kalmanın, toplumsal ve duygusal zahmetleri olan çocuklar üzerinde olumsuz tesirlerinin hala devam edebileceğini belirten uzmanlar, orta tatilin bu problemlerin tespiti ve tahlili için bir fırsat olarak değerlendirilmesini tavsiye ediyor. Uzmanlar, bu periyottan en çok DEHB, otizm ve disleksi üzere nörogelişimsel problemleri olan çocukların etkilendiğini vurguluyor. Uzmanlar, konut ortamına da taşınan ve ebeveynle ağır çatışmaya sebep olan bu zahmetlerin tedavi edilmediği takdirde depresyon belirtilerine ve eğitim hayatının sona ermesi üzere çok önemli zahmetlere yol açacağı ihtarında bulunuyor.
Yaklaşık 1,5 yıl süren uzaktan eğitimin akabinde okula tekrar başlayan milyonlarca öğrenci için birinci devir orta tatili 15 Kasım 2021 Pazartesi günü başlıyor. 19 Kasım 2021 Cuma sona erecek olan orta tatilin çocuğun ruhsal muhtaçlıklarının karşılanması açısından kıymeti büyük.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, yaklaşan orta tatilin çocukların gelişimlerinde ortaya çıkan ruhsal sorunların tespiti ve tahlili konusunda bir fırsat olarak kıymetlendirilmesi gerekiğini söyledi.
Covid-19 pandemisi ile birlikte ülkemizde 16 Mart 2020’de yüz yüze eğitime orta verildiğini, uzun periyodik online eğitim süreci sonrası yaz tatiline girildiğini hatırlatan Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, 6 Eylül 2021’de tekrar yüz yüze eğitime geçildiğini kaydetti.
Sosyal ve duygusal takviyeden mahrum kaldılar
Pandemi devrinin çocuklar ve gençler üzerine tesirlerini inceleyen araştırmalarda ortaya çıkan sonuçlara dikkat çeken Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, şunları söyledi:
“Sosyal izolasyon, yakın şahısların kaybı ya da hastalanması, akran etkileşiminin azalması, varolan rutinlerin kaybı, artan ekran maruziyeti, uyku ve beslenme meseleleri, azalmış fizikî aktivite ile bağlantılı olarak değişen hayat stilinin çocuklarda başta telaş bozuklukları ve depresyon olmak üzere psikiyatrik problemlerin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Ayrıyeten varolan lakin eşik altı dediğimiz çocuğun ya da gencin fonksiyonelliğini manalı olarak etkilemeyen ruhsal belirtilerin şiddetlenmesine neden olmuştur. Sıhhat sistemlerine ulaşım her ne kadar mümkün olsa da bu periyotta çocuk ve ergenlerin birçok, yaşadıkları ruhsal belirtilerle başbaşa kalmış ve okul üzere kıymetli bir toplumsal ve duygusal takviye düzeneğinden da mahrum kalmışlardır.”
Online eğitimde motivasyon kaybı yaşadılar
Okulun olmayışının başta DEHB, otizm ve disleksi üzere nörogelişimsel sıkıntıları olan çocukların akademik olarak hak ettikleri dayanağa erişimlerini de güçleştirdiğini kaydeden Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, “Halihazırda ders ahenk sorunu olan bu çocukların akademik performanslarının düşmesine neden olmuştur. Okulun sunduğu toplumsallaşma ortamı, bir çocuğun ve gencin hayatında kendilik maharetlerinin kazanımı ve kimlik gelişimi açısından olmasa olmaz bir faktördür. Okul öte yandan aile ikliminin dışında çocuğa hudut ve sorumluluk hissinin aşılandığı, topluluk içi kuralların içselleştirildiği bir ortamdır. Neredeyse 1.5 yıl boyunca bu yapılandırılmış ortamdan uzak kalan çocuk ve ergenler, akademik olarak online eğitimde önemli bir motivasyon kaybı yaşamışlar ve daha da kıymetlisi sahip oldukları akran ilgilerini ve duygusal toplumsal bağları kaybetmekle yüz yüze gelmişlerdir.” dedi.
Yüz yüze eğitimde ahenk zahmetleri yaşandı
Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, pandemi periyodunda ortaya çıkan depresif bulgular, sıhhat ve başka bahislerle bağlantılı dert belirtileri, toplumsallaşma zahmetleri, dikkat meseleleri, ekran bağımlılığı, dürtü ve davranış denetim problemleri, öğrenme bağlantılı zorluklar pandemi periyodunda desteklenmemiş ve profesyonel yardım alınmamışsa süratle başlayan yüz yüze eğtimle birlikte imtihanlar ve ödevlerle gündemi daha da ağırlaşan çocuk için önemli bir ahenk zahmeti oluşturacağını vurguladı.
Ebeveynle çatışmaya yol açan zahmetler tedavi edilmelidir
Bu devirde ortaya çıkan meselelerin belirlenmesinin ve tahlil üretilmesinin ehemmiyetine işaret eden Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, şunları söyledi:
“Yüz yüze eğitime geçilen bu devirde toplumsal ve duygusal zahmetleri olan çocukların okula gitmek istememe, ödev yapamama ve okul reddi üzere problemler yaşamaları kaçınılmazdır. Konut ortamına da taşınan ve ebeveynle ağır çatışmaya sebep olan bu zahmetler tedavi edilmediği takdirde depresyon belirtilerine ve eğitim hayatının sona ermesi üzere çok önemli zahmetlere yol açacaktır. Öte yandan toplumsal zahmetleri olan çocuklarda yine sınıf ve akran ortamına ahenk sağlamak, başka çocuklara nazaran epeyce zordur bu da içe kapanma, derse katılmamama, imtihanlardan düşük not alma üzere meselelere yol açabilir ve var olan tasa belirtilerini daha da kötüleştirebilir.”
DEHB’li çocuklara takviye verilmesi önemli
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu sorunu olan çocukların, okulun yapılandırılmış ortamına ve net hudut ve kurallara en çok muhtaçlık duyan küme olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, “Uzun mühlet konutta çerçevesiz bir ortamda ebeveynleri ile ya da yalnız kalan bu çocuklar okulun kurallı ortamına ve disiplinine bilhassa birinci vakitlerde ahenk sağlamakta zorlanabilir ve bu durum sınıf ve okul ortamında davranış sorunları olarak kendini gösterebilir. Uygun dayanak verilmediğinde okul ve akranları tarafından etiketlenebilmeleri bu çocukları okul ortamında da uzaklaştırabilir.” ikazında bulundu.
Bu tavsiyelere kulak verin!
Yaşanan pandemi sürecinin ebeveynleri de gerek maddi gerekse duygusal açıdan çok zorlayan, ek yükler getiren ve ebeveyn çocuk bağının olumsuz etkilendiği bir süreç olduğunu kaydeden Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, ailelere şu tavsiyelerde bulundu:
“Ebeveynler çocuklarının pandemi öncesi ve sürecindeki durumunu en düzgün gözlemleyen şahıslar olarak çocuk ya da gençte bilhassa yüz yüze eğitim sürecinde artan ahenk ve davranış problemleri varsa çocukları ile yaşadıkları duygusal ve akademik meseleleri açık bir biçimde konuşmalıdır. Yüz yüze eğitimle birlikte gün içi aktiviteleri, ekran müddetini, uyku düzeninini ve ders saatlerini tekrar yapılandırması konusunda çocuğa dayanak olmalı, yargılayıcı olmadan bu problemlerin çözülmesinin vakit alabileceğini unutmamalıdır.”
Ara tatil bir fırsat olarak değerlendirilmeli
Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, yeni bir periyoda tekrar uyumlanma süreci olarak değerlendirilebilecek orta tatil devrinin ise gerek konut içi gerekse okulda çocuğun yaşadığı problemleri net olarak saptamak, okul rehberliğinden takviye almak ve gerekiyorsa bir çocuk ergen ruh sıhhati uzmanı ile görüşmek formunda kıymetlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
