Geceleri uykuya dalmakta zahmet çektiğim yetmiyormuş üzere, sık sık da uyanıyorum… Uygun uyumuş olsam bile sabahları güya gözümü hiç kırpmamış üzere yorgun kalkıyorum… O denli halsizim ki kolumu bile kıpırdatacak halim yok… Kas ve kemiklerimde oluşan ağrı dinmek bilmiyor… Siz de bu problemlerden yakınıyorsanız, nedeni, genç ve orta yaşlı bayanların hastalığı olarak düşünülse de aslında her yaş kümesi ile erkeklerde de sıkça görülen ‘fibromiyalji’ hastalığı olabilir!
Günümüzün değerli sıhhat meselelerinden biri olan ‘fibromiyalji’ ülkemizde nüfusun yaklaşık yüzde 9’unu etkileyecek kadar yaygın görülen romatizmal bir hastalık. O denli ki her yıl yaklaşık 100 bin kişinin fibromiyalji tanısı aldığı ve bu sayının her yıl artacağı belirtiliyor. Bedende oluşan yaygın ağrıya yorgunluk, uyku bozuklukları, baş ağrısı, his durum değişiklikleri ile bağırsak meselelerinin eşlik etmesi, ömür kalitesini önemli boyutlarda düşürebiliyor. Üstelik semptomların göreli olması, pek çok hastalığı taklit etmesi ve tanıyı nihaileştirecek testlerin bulunmaması nedeniyle hastalığın teşhis edilmesi uzun yılları bulabiliyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Şule Arslan, fibromiyalji için şimdi kesin bir tahlil olmasa da çeşitli tedavi formülleriyle semptomların denetim altına alınabildiğini belirterek, “Fibromiyaljide görülen yakınmalar şahıstan şahsa farklılık gösterebiliyor. Bu nedenle tedavi hastanın gereksinimlerine nazaran düzenleniyor. Şahsa özel uygulanan tedavilerin yanı sıra ömür alışkanlıklarında yapılacak olan düzenlemeler ise tedavide kilit rol üstleniyor.” diyor.
Fibromiyalji tedavisinin 5 değerli anahtarı!
Prof. Dr. Şule Arslan, fibromiyalji hastalarının hayat alışkanlıklarında dikkat etmeleri gereken 5 kıymetli kuralı şöyle anlatıyor:
- Semptomları şiddetlendirebildiği için fizikî ve ruhsal gerilimden uzak durmaya çalışın.
- Hareketsizlik, kilo alımına ve fibromiyalji belirtilerinin artmasına yol açabiliyor. Bu nedenle hareketsiz bir hayattan kaçının.
- İdeal kilonuzda kalmaya ihtimam gösterin. Çünkü kilo denetimi ağrının şiddetini azaltmada tesirli olabiliyor. Ayrıyeten anti-inflamatuar diyet kimi yakınmaları azaltabiliyor.
- Düzenli olarak idman yapmayı alışkanlık edinin. Fakat birçok fibromiyalji hastası kendisini antrenman yapamayacak kadar yorgun hissettiğini yahut antrenman yapınca ağrılarının arttığını söz ediyor. Bu sorun, uzun periyodik ağrı yakınması olan ve antrenman programına ağır bir biçimde başlayan herkeste görülebiliyor. Hasebiyle ağır antrenmanlardan kaçınmanız gerekiyor. Unutmayın ki faal kalmak ve tertipli idman, tedavinin kıymetli basamaklarından birini oluşturuyor.
- Uyku hijyenine dikkat etmeniz semptomların alevlenme riskini azaltıyor.
Nedeni şimdi bilinmese de…
Fibromiyaljinin oluşum nedeni şimdi bilinmese de beyinde ağrı sürece sistemlerindeki bozukluktan (santral duyarlılık) kaynaklandığı kabul ediliyor. Hastalığa yol açan faktörler tam olarak aydınlatılmamış olsa da, yapılan çalışmalar, santral hassaslığın oluşmasında genetik, uyku bozuklukları, nörohormonal bozukluklar, enfeksiyon, mükemmelliyetçi kişilik ve ağır fizikî ya da duygusal travma geçirmek üzere faktörlerin tesirli olduğunu gösteriyor.
Bölgesel ağrı vakitle yaygınlaşıyor
Ağrı, halsizlik, uyku bozuklukları, bilişsel bozukluklar ve his durum değişiklikleri, fibromiyaljide en sık görülen yakınmaları oluşturuyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Şule Arslan, belirtilerin şiddetinin hastalığın seyri sırasında değerli ölçüde değişebileceğine işaret ederek, “Ayrıca başlangıçta ekseriyetle bölgesel olan ağrı vakitle yaygınlaşıyor. Ağrı sıklıkla soğuk ile nemli hava, uykusuzluk, fizikî ve zihinsel gerilim üzere faktörlerden etkileniyor. Fizik muayene sırasında rastgele bir objektif klinik bulgu olmasa da hastalar eklemlerde şişlik ve duyusal değişikliklerden şikayet ediyorlar” diyor.
Uyku bozukluğundan baş ağrılarına…
Fibromiyaljinin sık görülen belirtilerinden biri ‘uyku bozuklukları’ oluyor. Uykunun rahatlatıcı olmaması, gece boyunca sık uyanma, uykuya dalma zahmeti ve sabah yorgun uyanma, hastalarda yaygın görülen belirtilerden. Ayrıyeten tansiyon yahut migren tipi baş ağrılarına da sık rastlandığına dikkat çeken Prof. Dr. Şule Arslan, “Alerjik semptomlar, göz kuruluğu, çarpıntı, nefes darlığı, ağrılı adet periyotları, premenstürel sendrom, irritabl bağırsak sendromu, cinsel fonksiyon bozukluğu, kilo dalgalanmaları, gece terlemeleri, yutma zorluğu, huzursuz bacak sendromu, çene eklem ağrısı ve kronik yorgunluk sendromu da en çok lisana getirilen sıkıntılar ortasında yer alıyor” diye konuşuyor.
Tedavi şahsa özel düzenleniyor
Günümüzde fibromiyaljinin kesin tedavisi olmasa da semptomlar denetim altına alınabiliyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Şule Arslan, “Tedavide amaç, ilaç ve ilaç dışı usullerle hastaların semptomlarını hafifleterek hayat kalitesini artırmaktır” diyerek, şöyle devam ediyor: “Fibromiyalji hastalarında tedavi programının bir kesimi olarak, hastanın klinik durumu ve şartlarına uygun formda farkındalık teknikleri, fizik tedavi modaliteleri, akupunktur ile hidroterapi/balneoterapi programları öneriliyor. Ayrıyeten gerilimle baş etme prosedürleri, uyku hijyeni ve yanlışsız beslenme de tedavide büyük değer taşıyor”
Prof. Dr. Şule Arslan, düzenli yapılan antrenmanların de tedavinin kıymetli ayaklarından birini oluşturduğuna işaret ederek, “Yapılan çalışmalarda aerobik idmanlar, güçlendirme idmanları ve fleksibilite idmanlarının fibromiyalji hastalarında yararlı tesirleri gösterildi. Yürüyüş, bisiklet, yüzme, su içi antrenmanlar, Tai-chi ve yoga, önerdiğimiz öbür tesirli idmanlar oluyor.” diyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
